De Rijksoverheid is deze week gestart met de campagne Fietsmodus, die een logisch vervolg is op de spotjes over offline deelname aan het verkeer met de auto. Uit onderzoek is gebleken dat 20 % van de fietsongelukken waarbij een jongere betrokken is, veroorzaakt wordt door het smartphonegebruik. Maar hoe zit dit nu als je als werknemer een telefoon van de zaak hebt gekregen en jouw werkgever die juist ter beschikking heeft gesteld omdat hij wil dat je altijd online bent voor de klanten?
Werkgevers hebben een zorgplicht voor de veiligheid van de werkomgeving. Zij zijn aansprakelijk voor bedrijfsongevallen indien zij tekort zijn geschoten in deze plicht en moeten dan de schade die een werknemer lijdt, vergoeden. Van de werkgever wordt in dat kader verwacht dat hij de werknemer waarschuwt voor gevaren en risico’s en in bepaalde gevallen zelfs een interne regeling dient op te stellen om aan te geven op welke wijze onveilige situaties worden vermeden. Die zorgplicht sterkt zich kort omschreven uit over de werkplek maar ook daarbuiten. Want werknemers zijn vaak ook onderweg tijdens werktijd of hebben een functie die vereist dat zij zich het grootste gedeelte van de dag in het verkeer bevinden. Uit de rechtspraak blijkt dat de werkgever voor (letsel)schade van werknemers die het gevolg zijn van huis-tuin-en-keukenongevallen, niet aansprakelijk is. Een werkgever behoeft immers niet voor algemeen bekende gevaren te waarschuwen, zoals bijvoorbeeld het waarschuwen voor het gevaar van het werken met een scherp mes (broodjes snijden) of wanneer het geregend heeft te waarschuwen voor een natte tegelvloer buiten.
Wat betreft het gebruik van de smartphone kan aanknoping gezocht worden bij de regels die gelden voor het gebruik van werktuigen en gereedschappen c.q. hulpmiddelen. De werkgever is gehouden de juiste instructies en zorg te betrachten bij het gebruik ervan, tenzij er sprake is van algemeen bekende gevaren. Tot op heden is het bellen in de auto een maatschappelijk geaccepteerde activiteit, mits handsfree. Een werkgever die ene telefoon aan de werknemer ter beschikking stelt doet er goed aan dat in de te ondertekenen gebruikersovereenkomst vast te leggen. Maar wat te doen met het gebruik van sociale media? Ook dat gebruik door middel van de smartphone kan voor het werk noodzakelijk zijn.
Gelet op de huidige maatschappelijke inzichten doet een werkgever er goed aan om na te denken over een regeling met betrekking tot het zakelijk gebruik van de telefoon door de werknemers bij verkeersdeelname. Want gewijzigde maatschappelijke inzichten zullen ook de verwachtingen van de zorgplicht in de rechtspraak weer kleuren. Handsfree bellen is nog geaccepteerd dus kan nog geacht worden te vallen onder de algemeen bekende gevaren waarvoor een werkgever niet behoeft te waarschuwen. Het gebruik van sociale media wordt nu sterk afgeraden door de overheid en het is niet onaannemelijk dat er op termijn een wettelijke regeling komt op dit gebeid. Gelet op het feit dat de ‘Onderweg ben ik OFFline’ campagne algehele stilte bij verkeersdeelname predikt, kunnen wij ook gewijzigde inzichten verwachten ten aanzien van het gebruik van de zakelijke telefoon in het verkeer. Is dat erg? Als een werknemer een belangrijke vergadering leidt of een bijeenkomst heeft waarin de telefoon in de tas blijft is hij immers ook even niet bereikbaar en des te alerter bezig met die activiteit.